OCD FAQs
1. OCD શું છ ?
ઓબ્સેસિવ-કમ્પલ્સિવ ડિસઓર્ડર(OCD) એ એક માનસિક સ્વાસ્થ્ય સબંધિત બીમારી છે, જે અનિચ્છનીય વિચારો અને
પુનરાવર્તિત વર્તણુંકો દ્વારા વર્ગીકૃત થયેલ છે, આવા વિચારો અને વર્તન વ્યક્તિની દૈનિક પ્રવૃતિઓમાં નોંધપાત્ર રીતે દખલ કરી
અને તકલીફો ઉભી કરે છે.
2. ઓબ્સેશન્સ શું છે?
ઓબ્સેશન્સ એ આક્રમણાત્મક વિચારો, છબીઓ અથવા આગળની અગત્યની ઈચ્છાઓ છે જે વધું તણાવ કે ચિંતા ઉત્પન્ન કરે છે.
વ્યક્તિ ના મનમાં અનિયંત્રિત રીતે વિચારો, છબીઓ અને ચિત્રો નું દબાણ રહે છે, અને ઘણા પ્રયત્નો છતાં વ્યક્તિ તેને કંટ્રોલ
કરી શક્તિ નથી, જે નોંધપાત્ર રીતે વ્યક્તિમાં ચિંતા અને તકલીફનું કારણ બને છે.
3. કંપલ્શન્સ શું છે?
ઓબ્સેશન્સ ના કારણે વ્યક્તિના મનમાં જે બીક, ચિંતા, ગભરામણ, ડર, અકળામણ નો અનુભવ થાય છે તેને ઘટાડવા માટે
વ્યક્તિ એકની એક ક્રિયા (માનસિક રીતે અથવા શારીરિક રીતે) વારંવાર કરે છે એને કંપલ્શન્સ કહેવાય. આમ કરવાથી વ્યક્તિ
ને ક્ષણિક રાહતનો અનુભવ થાય છે.
4. OCD કેટલું સામાન્ય છે?
OCD વિશ્વભરની લગભગ 1-2% વસ્તીને અસર કરે છે, જે તેને વધુ પ્રચલિત માનસિક સ્વાસ્થ્ય સબંધિત બીમારીઓમાંની એક
બનાવે છે. સામાન્ય અંદાજ મુજબ દર ૧૦૦ માંથી ૫ થી ૧૦ વ્યક્તિઓને OCD થઇ શકે છે.
5. OCD થવાનું કારણ શું હોઈ શકે છે?
OCD થવાનું ચોક્કસ કારણ જાણી શકાયું નથી, પરંતુ એવું માનવામાં આવે છે કે તેમાં આનુવંશિક, જૈવિક, પર્યાવરણીય અને
મનોવૈજ્ઞાનિક પરિબળોના સંયોજનનો સમાવેશ થાય છે. સેરોટોનિન જેવા રસાયણ ની અસંતુલનતા પણ ભૂમિકા ભજવી શકે છે.
6. OCD નું નિદાન કેવી રીતે થાય છે?
OCD નું નિદાન સામાન્ય રીતે બીમારીના લક્ષણોના મૂલ્યાંકન અને દૈનિક કામગીરી પર પડતી તેની અસરના આધારે કરવામાં
આવે છે. ડાયગ્નોસ્ટિક એન્ડ સ્ટેટિસ્ટિકલ મેન્યુઅલ ઑફ મેન્ટલ ડિસઓર્ડર્સ (DSM-5) માં દર્શાવેલ માપદંડનો ઉપયોગ માનસિક
સ્વાસ્થ્ય ના વ્યાવસાયિકો નિદાન કરવા માટે કરે છે. તેઓ વ્યક્તિના વર્તન નો અભ્યાસ કરી અને મનોવૈજ્ઞાનિક કસોટીઓ ના
ઉપયોગ દ્વારા નિદાન કરે છે.
7. OCD માટે ની સારવારના વિકલ્પો શું છે?
OCD ની સારવારમાં ઘણીવાર મનોરોગ ચિકિત્સા, દવા અને સ્વ-સહાય વ્યૂહરચનાઓનો સમાવેશ થાય છે. કોગ્નિટિવ-
બિહેવિયરલ થેરાપી(CBT), ખાસ કરીને એક્સપોઝર એન્ડ રિસ્પોન્સ પ્રિવેન્શન (ERP) ટેકનિક જે વ્યક્તિઓને ધીમે ધીમે તેમના
ડરનો સામનો કરવામાં અને અનિવાર્ય વર્તન ઘટાડવામાં મદદ કરે છે, દવાઓ, જેમ કે પસંદગીયુક્ત સેરોટોનિન રીઅપટેક
ઇન્હિબિટર્સ(SSRIs) પણ OCD માટે અસરકારક થઇ શકે છે.
8. શું OCD મટાડી શકાય છે?
OCD માટે કોઈ જાણીતો ઈલાજ નથી, ઘણી વ્યક્તિઓ યોગ્ય સારવારથી તેમના લક્ષણોમાં નોંધપાત્ર સુધારો અનુભવે છે. OCD નું
સંચાલન કરવામાં ઘણી વાર વિચારો અને ક્રિયાઓ સંપૂર્ણપણે દૂર કરવાને બદલે તેનો સામનો કરવાનું શીખવાનું હોય છે, જેનાથી
વ્યક્તિઓ પરિપૂર્ણ જીવન જીવી શકે છે.
9. જો મને શંકા હોય કે મને OCD છે તો હું શું કરી શકું?
જો તમને શંકા હોય કે તમને OCD છે, તો માનસિક આરોગ્ય વ્યવસાયિક, જેમ કે મનોચિકિત્સક અથવા મનોવિજ્ઞાનીની મદદ
લેવી જરૂરી છે, જે સચોટ નિદાન આપી શકે છે. અને યોગ્ય સારવાર કરી શકે છે. પ્રારંભિક તબક્કા માં સારવાર લેવામાં આવે
તો સારા પરિણામો મળી શકે છે.
10. OCD વિષે કેટલીક ગેરસમજો શું છે?
કેટલીક સામાન્ય ગેરમાન્યતાઓમાં એવી માન્યતાનો સમાવેશ થાય છે કે OCD એ ફક્ત વ્યક્તિત્વની વિચિત્રતા છે કે OCD ધરાવતા
લોકો જો પૂરતો પ્રયાસ કરે તો તેઓ તેમના વર્તનને અટકાવી શકે છે. પરંતુ OCD એ ગંભીર માનસિક સ્વાસ્થ્ય સબંધિત સ્થિતિ છે
જેને વ્યવસાયિક સારવાર ની જરૂરિયાત પડે છે. તેના માટે મનોચિકિત્સક અને મનોવૈજ્ઞાનિક ની મદદ લેવી અનિવાર્ય બને છે.
